مریم زراعتکار
504,829 بازدید
داستان گویی، همواره تجربهی جدیدی به دنیا اضافه میکند. خواندن داستانها، شناخت شخصیتها و زندگی کردن با آنها، باعث گسترده شدن جهان ما میشود و لذتی وصفناشدنی دارد. داستان های کوتاه فارسی یا همان ایرانی از گذشته تا امروز مسیرهای متفاوتی را در محتوا، زبان و ساختار طی کردهاند. گاهی سراغ مسائل اجتماعی یا فرهنگی رفتهاند، زمانی به درونیات شخصیتها پرداختهاند و برخی دیگر به کنکاش در مسائل و روابط پیچیدهی مردم طبقهی متوسط جامعه مشغول شدهاند.
در این یادداشت، ۲۷ مجموعه داستان کوتاه ادبی فارسی با در نظر گرفتن تنوع محتوایی و زبانی را معرفی کردیم. برای زندگی پر مشغلهی امروز که شاید نتوانیم رمانهای طولانی را تا پایان پیش ببریم، داستان کوتاه ادبی انتخاب مناسبی است تا علاوه بر اهیمت خود این داستانها به لحاظ فرم نوشتاری، از خواندن کتاب هم غافل نمانیم و تجربهی جادویی زندگی با شخصیتهای نوشته شده را از دست ندهیم.
داستان کوتاه چیست؟
شاید بد نباشد اگر پیش از معرفی کتابها، به سراغ تعریف داستان کوتاه برویم و نگاهی به داستان کوتاه ادبی فارسی بیندازیم. برای داستان کوتاه، تعریفهایی ارائه شده است اما آنچه ادگار آلنپو درباره داستان کوتاه نوشته است، معمولا به عنوان یکی از تعاریف اصلی این نوع ادبی شناخته میشود.
داستان کوتاه (Short Story) داستانی است که میتوان آن را در یک نشست کوتاه بین نیم ساعت تا دوساعت خواند. نویسنده داستان کوتاه، باید روایتش را در متنی کوتاه بگنجاند، بنابراین برشی از یک زندگی را نشان میدهد. درحالیکه رماننویس دستش در تعداد کلمات، پرداختن به حواشی و جزئیات باز است.
بههرحال، هنگامی که قرار است چند داستان کوتاه خوب فارسی را بخوانیم، هر توضیحی اضافه است و خواندن داستانها، بهترین راه برای درک و کشف چیستی و چگونگی این پدیده ادبی است.
چرا داستان ایرانی بخوانیم؟
حتما دیدهاید که در فضای مجازی، فهرستهای متنوعی از کتابهای خارجی به شما پیشنهاد داده میشود. در این فهرستها، کمتر پیش میآید که کتابی ایرانی وجود داشته باشد. معمولاً این فهرستها را کتابهای معروفِ خارجیای تشکیل دادهاند که تریبونهای بزرگ و متعددی در سراسرِ دنیا آنها را معرفی میکند. در مقابل، کتابهای ایرانی بسیاری وجود دارند که کیفیتِ خوبی دارند اما به دلایلِ متعددی آنطور که باید و شاید دیده نشدهاند؛ نبودنِ سازوکاری برای معرفی آنها، کم بودنِ مراسمِ تجلیل از نویسندهها و کتابهای ایرانی و یا دلایل دیگر باعث میشوند که این کتابها مهجور بمانند و آن طور که باید، معرفی و خوانده نشوند.
البته باید بگوییم که خواندن داستان و رمان ایرانی مزیتهای فراوانی دارد. اول از همه اینکه داستانهای ایرانی تالیفی هستند. درحالیکه داستانهای خارجی با ترجمه به دست ما میرسد و هیچ ترجمهای کامل نیست. ترجمهها معمولاً لهجهها و لحنها را منتقل نمیکند. کتابهایی که در بسترِ متفاوتی نوشته شدهاند، به زبانِ متفاوتی و در بسترِ دیگری خوانده میشوند و همین موضوع باعث میشود که خواننده ارتباط کمتری با آنها برقرار کند. بهعلاوه، مترجمهای فارسیزبان، معمولاً کتابها را از زبانِ انگلیسی به فارسی ترجمه میکنند و همین موضوع باعث میشود که کتابهای ترجمهشده، تنها محدود به کتابهای انگلیسیزبان شوند. کتابهایی هم که از باقی زبانها ترجمه میشوند، معمولاً ترجمه نسخههای انگلیسی زبانِ آن کتابها هستند. این موضوع، باعث کمشدنِ کیفیت کتاب میشود و اگر تعدادِ این ترجمهها زیاد شود، بیشتر هم کاهش مییابد.
کتابِ «زمین سوخته»ی احمد محمود را در نظر بگیرید. در این کتاب جنگِ ایران و عراق را از زبان شخصی توصیف کرده است که در شهرهای مرزیِ خوزستان حضور داشته است؛ چطور میتوان حالوهوای این جنگ و لحن و لهجهی مردم را به زبانِ دیگری ترجمه کرد؟ درواقع نکتهی موردِ نظر ما این است که خواندن کتابهای ایرانی، بهتر از خواندن ترجمههای کتابهای مشهورِ خارجی نباشد، بدتر هم نیست.
دوم اینکه داستانهای ایرانی ارتباط عمیقتری با خوانندههای ایرانی پیدا میکنند.موضوعاتی که در کتابهای ایرانی به آنها پرداخته میشود، معمولاً با تجربهی زیستهمان همخوانی بیشتری دارد. علاوهبر آن، اصطلاحات و لغاتی را که مربوط به فرهنگِ خاص و قشر خاصی هستند، بنا به تجربه، بهتر توسط خوانندههای ایرانی درک میشوند. برای مثال، خیابانهایی که با آنها خاطره داشتهایم، حالا بسترِ اتفاقاتِ دیگری در داستان هستند. نامهایی که میشناسیم، شخصیتهای دیگری دارند و مراسمی که در آنها حضور داشتهایم، حالا توسط کتاب بازگو میشوند. همهی این موضوعات باعث میشود ارتباط ما با این کتابها عمیقتر شود.
سوم اینکه با خواندن داستانهای ایرانی نثر و ادبیات فارسی زنده میماند. درکتابهایی که زبانِ اصلیشان فارسی است، ادبیاتِ فارسی اهمیت زیادی در کنارِ روندِ داستانی دارد. کافی است یکی از کتابهای ساعدی یا دولتآبادی را با ترجمههای حتی «خوب» مقایسه کنید. آیا میتوان نثرِ آهنگین این کتابها را آنطور که باید به زبانِ دیگری ترجمه کرد؟ نکتهای که معمولاً در ترجمهها کمتر به آن پرداخته میشود.
بهترین داستانهای کوتاه ادبیات فارسی
فارسی شکر است
فارسی شکر است
نویسنده: محمدعلی جمالزاده
طاقچه
اطلاعات بیشتر و خرید
آغاز داستان کوتاه فارسی را، آنهم به شکل و شمایلی که امروز میخوانیم، مدیون محمدعلی جمالزاده هستیم. نویسندهای که موفق شد با نوشتن داستان فارسی شکر است، خطی میان داستان کوتاه مدرن و داستانهای قدیمی فارسی مانند حکایتها و افسانههای فارسی بکشد. خاطره جالبی هم پشت این داستان نهفته است. او این داستان را اولین بار در حضور محمد قزوینی میخواند و نگران واکنش این ادیب بزرگ به نوشتهاش است. اما تشویقها و دلگرمیهای علاوه قزوینی سبب میشود جمالزاده از مسیری که در آن قدم گذاشته است، اطمینان بیشتری پیدا کند. حالا داستانهای او مانند کباب غاز راهشان را به کتابهای درسی هم باز کردهاند.
قصه عینکم
رسول پرویزی خودش را نقال میداند. با نقل قصههایی به شیرینی قند و شکر و البته طنز تلخی که در گوشهگوشه کتاب جای دارد. او از مردم شیراز حرف میزند. طبقهای ساده و بیآلایش. آنها در دورانی زندگی میکردند که کمتر کسی باسواد بود. بههرحال نویسنده با قلم قدرتمند و توانایش، از زندگی مردم سخن گفته است، به مشکلاتشان نگاه کرده است، قوانین را زیر سوال برده و روایتها و خاطراتی را با طنز درآمیخته تا روایتی خندهدار بیافریند. درست مانند قصه عینکم: داستان پسرکی که خبر ندارد چشمهایش ضعیف شده است و ناگهان با چیزی به اسم عینک آشنا میشود. معجزهای که قرار است او را نجات دهد، برایش دردسرآفرین میشود و… . این قصه به همراه نوزده داستان دیگر در کتاب شلوارهای وصلهداررسول پرویزی منتشر شده است.
بخشی از کتاب صوتی شلوارهای وصلهدار را بشنوید.
شلوارهای وصلهدار رسول پرویزی
گوینده: مهدی پاکدل
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
بی باد، بی پارو (مجموعه داستان)
بی باد، بی پارو (مجموعه داستان)
نویسنده: فریبا وفی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
فریبا وفی، از آن نویسندههایی است که هم در نوشتن داستان کوتاه و هم در نوشتن داستان بلند، خوب عمل کرده است. حس خواندن داستانهای کوتاه فریبا وفی، درست شبیه این است که آدم، همراه با مادر یا دوستان نزدیکش، دور میز آشپزخانه نشسته باشد، لیوان چای گرم در دستش باشد و غرق در گفتگویی دلچسب شده باشد. داستان غشای نازک که در کتاب بیباد، بیپارو منتشر شده است و نمونه خوبی برای آشنایی با نثر روان و شیرین فریبا وفی به حساب میآید.
قاشق چایخوری
هوشنگ مرادی کرمانی را ممکن است به دلیل داستانهای بامزهای که نوشته است، بشناسید. مثلا قصههای مجید که از تلویزیون هم پخش شد و محبوب شد. اما داستانهای کوتاه او نیز، هر کدام دنیایی جذاب و منحصربهفرد دارند. دنیایی که آدم را میخنداند، به فکر فرو میبرد و ذهن را درگیر میکند. به طوری که برای لحظاتی بتوانیم از ماجراهایی که دوروبرمان اتفاق میافتد، جدا شویم. کتاب قاشق چایخوری یکی از مجموعه داستانهای کوتاه و دلنشین هوشنگ مرادی کرمانی است.
بخشی از کتاب صوتی قاشق چای خوری را بشنوید.
قاشق چای خوری هوشنگ مرادی کرمانی
گوینده: رضا بابک
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
انار بانو و پسرهایش
انار بانو و پسرهایش
نویسنده: گلی ترقی
طاقچه
اطلاعات بیشتر و خرید
گلی ترقی آنقدر نویسنده توانایی است که نیاز به معرفی نداشته باشد. او یکی از نویسندگان قدرتمندی است که با ترکیب روایت داستانی و خاطره، آثاری ارزشمند خلق کرده است. آثاری که زندگی واقعی را به تصویر کشیدهاند. اناربانو و پسرهایش، یکی از همین داستانهای کوتاه است که روایتی قدرتمند و خواندنی دارد و در نهایت، با عنصر غافلگیری، خوانندهاش را میخکوب میکند. داستان پیرزنی که از یزد سفرش را آغاز کرده تا به سوئد برسد و پسرهایش را ببیند. اما آشنا نبودن با روند فرودگاه، بلد نبودن زبان خارجی و… برایش مشکلآفرین میشود.
پاییز ۳۲
پاییز ۳۲
نویسنده: رضا جولایی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
پاییز ۳۲ مجموعه داستان کوتاهی از رضا جولایی، نویسنده معاصر ایرانی است. داستانهای پاییز۳۲ همگی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم تا کودتای ۲۸ مرداد اتفاق میافتند. جولایی در این کتاب داستان آدمهایی را تعریف میکند که گمنام و زخمخوردهاند. او در این داستانها ناگفتههایی از زندگی مردم عادی را روایت میکند. ناگفتههایی که در تاریخ به فراموشی سپردهشده و به حاشیه رانده شدهاند و او رسالت هنرمند را بیرون کشیدن و نمایان کردن این ناگفتهها میداند. آدمهای داستانهای جولایی درگیر تقدیر و سیاست هستند و هر چه میکوشند سرنوشت خود را به دست بگیرند و به زندگی عادی برگردند انگار یک نفر دوباره به حاشیه هلشان میدهد و نادیدهشان میگیرد.
آبشوران
آبشوران
نویسنده: علیاشرف درویشیان
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
آبشوران ۱۲ داستان کوتاه از داستانهای علیاشرف درویشیان، نویسنده صاحبسبک، پژوهشگر و فعال سیاسی ایرانی است. درویشیان در داستانهایش به حال و روز مردم پاییندست جامعه و فقر و سختیهای زندگی آنها میپردازد. خانه ما، دو ماهی در نقلدان، بیالون، ماهیها و غازها، باغچهٔ کوچک، بی، ننه جان چه شده؟، عمو بزرگه، بیماری، حمام، صلح و آبپاش نام داستانهای این مجموعهاند. این داستانها درواقع خاطراتی از نویسندهاند که در لباس داستان برای ما خواندنیتر شدهاند. داستانهایی از دوران کودکی و نوجوانی درویشیان که همه در کرمانشاه و محله آبشوران میگذرند.
بخشی از کتاب صوتی آبشوران را بشنوید.
آبشوران علیاشرف درویشیان
گوینده: علی دنیوی ساروی
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
چشم سگ
چشم سگ
نویسنده: عالیه عطایی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
چشم سگمجموعه داستان کوتاه نوشتهعالیه عطایی، نویسنده افغانستانی ایرانی است. این داستانها که عموما با موضوع مهاجرت و مهاجران نوشته شدهاند،جوایزی را هم نصیب نویسنده کردهاند.
کتابچشم سگشامل هفت داستان کوتاه با نامهای شبیه گالیله، پسخانه، شب سمرقند، ختم عمه هما، سی کیلومتر، اثر فوری پروانه و فیل بلخی است. داستانها درباره مردمان مهاجری است که عموما بین ایران و اقغانستان در رفت و آمدند و فضای واقعگرایانه دارند. اضطرابی که در داستانها موج میزند نشان از درد مهاجرت دارد. هرچند برخی از مهاجران این داستانها، وضع مالی خوبی دارند و به نظر از زندگی که ساختهاند راضی هستند. اما مهاجرت برای برخی دیگر، جز درد و اندوه چیزی نداشته است.
بخشی از کتاب صوتی چشم سگ را بشنوید.
چشم سگ عالیه عطایی
گوینده: مهتاب کرامتی
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
دریاروندگان جزیره آبی تر
دریاروندگان جزیره آبی تر
نویسنده: عباس معروفی
گروه انتشاراتی ققنوس
اطلاعات بیشتر و خرید
کتاب دریاروندگان جزیره آبی تر، یک مجموعه داستان کوتاه ازعباس معروفی است که از ۴ بخش تشکیل شده است؛ هر بخش، دربردارندهٔ چند داستان کوتاه است و کل کتاب ۳۳ داستان را شامل میشود.
«عطر یاس»، «آخرین نسل برتر»، «برشهای کوچک» و «چند داستان دیگر» نامهای این بخشها هستند. دو بخش نخست، پیشازاین، بهصورت کتابهای جداگانهای منتشر شده بودند.
بخشی از کتاب صوتی دریاروندگان جزیره آبیتر را بشنوید.
دریاروندگان جزیره آبیتر عباس معروفی
گوینده: شاهین علایینژاد
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
قناری باز
قناری باز
نویسنده: حامد اسماعیلیون
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
قناریبازمجموعه داستانی نوشتهحامد اسماعیلیون، نویسنده معاصر ایرانی است. این مجموعه که اولینبار در سال ۱۳۸۹ منتشر شد، ۸ داستان کوتاه دارد کهقناریبازیکی از آنها است.
اسماعیلیوندر این داستانها بیشتر با احساسات شما سروکار دارد. توصیفهای زیبا و پر از جزئیات و لطیف این کتاب با داستانهای عاطفیاش تمام احساس خواننده را به بازی میگیرد.
درونمایه غالب این مجموعه داستان حسرت است و پر است از فلاشبک و گریز به گذشته. ارتباطی هم بین داستانها نیست و هرکدام راوی و ماجرای خود را دارند. در این داستانها ما شاهد حسرت انسانها بر چیزهای از دست رفتهشان هستیم. چیزهای عزیزی مثل انسانی دیگر، عمر و یا یک حس دوست داشتنی.
داستانقناریبازاین مجموعه هم ماجرای پدربزرگی است که خاطرات روزهای جوانی و علاقهاش به جمعآوری پرنده را برای نوهاش میگوید؛ در حالی که در آستانه مرگ است و قرار است خانهای پر از پرنده را برای دیگران باقی بگذارد.
رژ قرمز
رژ قرمز
نویسنده: سیامک گلشیری
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
کتابرژ قرمزنوشتهسیامک گلشیریاست که نشرچشمهآن را منتشر کرده است. این کتاب روایت آدم ها و گذشتهها و خاطراتشون است. این مجموعه ۲۲ داستان کوتاه فارسی دارد.
این کتاب تلفیقی از مرور خاطرات و وهم و ترس و اندوه و تنش میان انسانهاست. سیامک گلشیری در آثارش زبانی سالم و قوی دارد و برای تمام کسانی که قصد دارند داستان خوب بخوانند و داستان خوب بنویسند یک راهنمای خوب است.
گربه علف است و ماهی درخت
گربه علف است و ماهی درخت
نویسنده: مسعود شامحمدی
نشر کتاب کوچه
اطلاعات بیشتر و خرید
نویسندۀ این مجموعه، مسعود شامحمدی، کارگردان و فیلمنامهنویس نامآشنای ایرانی است. کتاب شامل ۷ داستان کوتاه فارسی است و با مقدمهای جذاب با عنوان یک قاشق چایخوری دلیل آغاز میشود که نویسنده در آن به بیان این مسئله میپردازد که نامها نمیتوانند نمایندۀ مناسبی برای محتوای هرچیزی -بهویژه کتابها- باشند؛ ازاینرو انتخاب عنوان این کتاب را میتوان طغیانی دانست علیه نامگذاریهای مرسوم. این گریز از معمولی بودن را در کل مجموعه و در قالب ویژگیهایی مانند تغییر مداوم زوایای دید، ترکیب دیالوگها و مونولوگها، آمیختگی حواس و غرایض شخصیتها و فضای سرد و تاریک داستانها نیز میتوان احساس کرد.
خوانش صوتی این کتاب توسط سیما تیرانداز و علی عسگری صورت گرفته و علاوه بر شیوۀ روایتگری جذاب، بهرهگیری از موسیقی متن متناسب با فضای داستانها بر جذابیت آن افزوده است.
بخشی از کتاب صوتی گربه علف است و ماهی درخت را بشنوید.
گربه علف است و ماهی درخت مسعود شامحمدی
گوینده: علی عسگری
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
بازار خوبان
بازار خوبان
نویسنده: آرش صادقبیگی
انتشارات نگاه
اطلاعات بیشتر و خرید
کتاب «بازار خوبان» نخستین اثر منتشرشده از آرش صادقبیگی است که انتشار آن دو جایزۀ ادبی «جلال آل احمد» و «کتاب سال ایران» را برای این نویسندۀ جوان به ارمغان آورده است. این مجموعه شامل ۸ داستان کوتاه فارسی با محوریت مشاغل است که در ظاهر مستقل از یکدیگرند، اما در نگاهی کلیتر از وجوه مشترکی برخوردارند. داستانها مضمونی اخلاقگرا دارند و درنهایت مخاطب را بهنوعی نتیجهگیری اخلاقی راهنمایی میکنند. شیرینی زبان، گستردگی دامنۀ واژگان و بهکارگیری استعارهها، کنایهها و ضربالمثلها از دیگر ویژگیهایی است که تقریباً در تمام داستانهای این مجموعه دیده میشود و بر ملاحت و کشش داستانها افزوده است.
سیبزمینیخورها
سیبزمینیخورها
نویسنده: غلامرضا رمضانی
انتشارات چرخوفلک
اطلاعات بیشتر و خرید
این کتاب در واقع مجموعه خاطراتی است از دوران نوجوانی نویسنده که از ۹ داستان مرتبط و درعین حال مستقل تشکیل شده است.
غلامرضا رمضانیدر این کتاب با لحنی شیرین ماجرای علاقهمندیاش به نوشتن، کتاب خواندن، نمایشنامهنویسی و بازیگری را روایت میکند. متن کتاب ساده و روان است و میتواند خواننده را برای ساعتی از دغدغههای روزمره دور کند. خواندن این کتاب نوجوانان امروز را با شرایط زندگی نسلهای پیشین آشنا میکند و برای نوجوانان دیروز جنبۀ نوستالژیک خواهد داشت.
یوزپلنگانی که با من دویدهاند
یوزپلنگانی که با من دویدهاند
نویسنده: بیژن نجدی
نوین کتاب گویا
اطلاعات بیشتر و خرید
بیژن نجدی در این کتاب ۱۰ داستان کوتاه ادبی درباره مرگ نوشته است. داستانهایی که هر کدام با احساسی لطیف و کلماتی شعرگونه نوشته شداند و هر خواننده و البته شنوندهای را به وادی خیال میکشاند.
این ۱۰ داستان کوتاه مجزا و در عین حال در هم تنیدهاند. علاوه بر این در این کتاب بیژن نجدی با جملاتش به اشیا بیجان جان بخشیده و آنها را به عنصری پویا در داستانهایش تبدیل کرده است. این کتاب را پیام دهکردی با صدای شیرینش خوانده است. پویام دهکردی که با خوانش کتاب صوتی یک عاشقانه آرام ثابت کرده که در انتقال حس و حال شاعرانه داستانها استاد است، این کتاب را هم با همان کیفیت و شور خوانده است.
در راه ویلا (مجموعه داستان)
در راه ویلا (مجموعه داستان)
نویسنده: فریبا وفی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
«در راه ویلا» روایتگر برشهایی از زندگی زنانی با موقعیتها و شرایط مختلف، در قالب ۹ داستان کوتاه فارسی است. نویسنده در این کتاب با قلم خود مجموعهای از احساسات عمیق زنانه را به تصویر کشیده است.
شخصیتهای اصلی داستانها بهرغم تفاوت در سنوسال، موقعیت اجتماعی، وضعیت تأهل و … همگی یک وجه اشتراک دارند و آن زن بودن است. فریبا وفی را میتوان یک نویسندۀ واقعگرا دانست که در داستانهای «در راه ویلا» سعی دارد با زبانی ساده، مشکلات و رنجشهای روحی زنانی را که به دلیل مواجهه با انواع مشکلات شخصی و خانوادگی، نمیتوانند آنطور که میخواهند زندگی کنند، نشان دهد.
بخشی از کتاب صوتی در راه ویلا را بشنوید.
در راه ویلا فریبا وفی
گوینده: مریم محبوب
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
چمدان
چمدان
نویسنده: بزرگ علوی
انتشارات نگاه
اطلاعات بیشتر و خرید
بزرگ علوی از بزرگترین نویسندگان ایران در سال ۱۲۸۲ در تهران به دنیا آمد. او نوهی حاج سید محمد صراف نمایندهٔ نخستین دوره مجلس شورای ملی بود. بزرگ علوی دوران دبیرستان را در آلمان سپری کرد این اولین آشنایی او با ادبیات روز جهان بود. در سال ۱۳۰۶ پدرش خودکشی کرد و یک سال پس از آن او به ایران بازگشت. مدت زیادی در مناطق مختلفی از ایران معلمی کرد و بعدها در دیداری که با تقی ارانی داشت به حزب کمونیست پیوست و همراه ۵۲ نفر از اعضای حزب زندانی شد. پس از فرار شاه که همه زندانیان مشمول عفو عمومی شدند او هم آزاد شد. در این زمان دو کتاب “۵۳ نفر ” و “ورق پارههای زندان” را منتشر کرد. مجموعه داستان “چمدان” از مهمترین کتابهای علوی است. او در این کتاب تا حدی تحت تاثیر نثر هدایت و روانکاوی فروید است. قهرمانان او بیشتر انسانهای ناکامی هستند که دور از وطن در غربت و آوارگی سر میکنند. در داستان «قربانی» خسرو در اثر بیماری سل بستری و محکوم به مرگ است.
درها و دیوار بزرگ چین
درها و دیوار بزرگ چین
نویسنده: احمد شاملو
انتشارات مروارید
اطلاعات بیشتر و خرید
این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه نوشتههای کوتاه احمد شاملو، شاعر، نگارنده، فرهنگنویس، روزنامهنگار، محقق و مترجم معاصر و پرآوازۀ ایرانی، است. با اینکه کتاب در دستۀ مجموعه داستانهای کوتاه فارسی طبقهبندی میشود، اما در واقع از یازده نوشتۀ آن، هفت عنوانِ «زن پشت در مفرغی»، «مردها و بوریا»، «گمشدۀ قرون»، «ریشههای حقیقی در چند افسانه»، «درها و دیوار بزرگ چین»، «بازگشته» و «۳ ساعت و ۲۲ دقیقه به صبح» را میتوان داستان کوتاه و چهار نوشتۀ دیگر را شامل دو شرحِ حالِ داستانگونه، یک نمایشنامه و یک فیلمنامه دانست.
براساس کتابشناسی تنظیمشده توسط آیدا سرکیسیان که در انتهای کتاب آمده است، چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۵۲ توسط انتشارات کتاب نمونه منتشر شده است، اما خوشبختانه گذشت زمان گزندی به متنها نرسانده و هنوز هم خواندنی است.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
مردی که گورش گم شد
مردی که گورش گم شد
نویسنده: حافظ خیاوی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
مردی که گورش گم شد مجموعهی هفت داستان کوتاه ایرانی حافظ خیاوی است که به صورت خاطره گویی روایت میشود. نویسنده در سه داستان اول صادقانه و بیپروا به باورهای مذهبی میپردازد و چالشهای یک ذهن نوجوان را در مواجهه با این مسائل در بستر فرهنگی سنتی بیان میکند. در چهار داستان بعدی با مسئلهی مرگ مواجه میشویم.
مکان روایت داستانها، نشان دادن خشونت و واقعیت موجود در آن فضا و زمان، زبان و فرم روایی که نویسنده استفاده کرده، این کتاب را به مجموعهای خواندنی تبدیل کرده است.
سه تار
سه تار
نویسنده: جلال آل احمد
آوانامه
اطلاعات بیشتر و خرید
سه تار مجموعه ای از ۱۳ داستان کوتاه ادبی نوشته جلال آل احمد نویسنده معروف و سرشناس کشورمان است. نام کتاب برگرفته از داستان اول این مجموعه است که روایت گر زندگی مردی است که با پس انداز طولانی مدت خودش توانسته سه تار بخرد. مرد فکر میکند که با یادگرفتن سه تار میتواند به عروسیها برود و با نواختن سه تار پولی به جیب بزند. اما در یک دعوا کسی سه تارش را میشکند و با این ماجرا همه آرزوهای مرد به باد میرود. بقیه داستان های این مجموعه هم مانند داستان اول به بیان مسائل اجتماعی میپردازند.
خوانش صوتی این کتاب را گروهی از گویندگان از جمله آرمان سلطانزاده انجام دادهاند. آرمان سلطانزاده برای آنها که در زمینه گوش دادن به کتابهای صوتی حرفهای هستند، ناماشناست.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
دزد مو وزوزی و انسان فرهیخته
دزد مو وزوزی و انسان فرهیخته
نویسنده: محسن پوررمضانی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
دزد مو وزوزی و انسان فرهیخته مجموعه داستانهای کوتاهی است که در عین مستقل بودن از یکدیگر به هم پیوسته هم هستند. این مجموعه داستانهای کوتاه با طنز و شوخی به موضوعات مختلف اجتماعی نقدی وارد میکند. نویسنده در این کتاب از همان ابتدا طنزش را آغاز میکند. همانجا که در مقدمه به جای اینکه ما را به خواندن و خریدن کتاب تشویق کند، نصیحت میکند که از خیر این کتاب بگذریم.
این کتاب دومین کتاب محسن پوررمضانی است. کتاب دیگر او هم مجموعه داستان کوتاه طنزی به نام «کتابفروش خیابان ادوارد براون» است. نکته دیگری که درباره محسن پورمضانی باید بگوییم این است که او مدیر محتوای خلاقانه طاقچه است و برای همین پیشنهاد میکنیم حتما نگاهی به کتابش بیاندازید.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
ناصر ارمنی
ناصر ارمنی
نویسنده: رضا امیرخانی
انتشارات نیستان هنر
اطلاعات بیشتر و خرید
«ناصر ارمنی» عنوان نخستین داستان از تنها مجموعه داستان کوتاهی است که از رضا امیرخانی، خالق رمانهای منِ او، قیدار و رهش منتشر شده است. امیرخانی -مانند بسیاری از نویسندگان- سعی کرده این مجموعه داستان را در جمعبندی آثار پیشین خود پدید آورد. این مجموعه شامل ۱۱ داستان کوتاه فارسی است که درونمایۀ اجتماعی، سیاسی و گاه مذهبی دارند و از طنز تلخ جاری در دیگر آثار امیرخانی نیز بیبهره نیستند. علاوهبر جذابیتهای زبانی، هوشمندی در انتخاب سوژه، نوع نگاه و پایانبندیهای خاص و متفاوت را میتوان از دیگر ویژگیهای ناصر ارمنی دانست.
بخشی از کتاب صوتی ناصر ارمنی را بشنوید.
ناصر ارمنی رضا امیرخانی
گوینده: حامد فعال
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
عشق روی پیاده رو
عشق روی پیاده رو
نویسنده: مصطفی مستور
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
مصطفی مستور در این کتاب نیز مانند دیگر آثارش به مفاهیم عشق، زندگی و ارتباط با خداوند پرداخته است. در ۱۲ داستان کوتاه ادبی این کتاب، شخصیتهای او به تدریج با عشق در مفهوم زمینی یا افلاطونی آشنا میشوند و این ارتباط با زبان خاص نویسنده به زیبایی روایت میشود. در هر داستان با آدمهایی مواجه میشویم که به مرور عاشق میشوند و ما را در مواجههی خود با تعلقات احساسیشان پیش میبرند.
رویای تهران
رویای تهران
نویسنده: شرمین نادری
نشر شهر
اطلاعات بیشتر و خرید
کتاب رؤیای تهران اثر شرمین نادری است. این کتاب در قالب ۱۴ داستان کوتاه فارسی و با لحنی طنزآمیز، بسیاری از مکانهای دیدنی و تاریخی تهران را به گونهای وصف میکند که با خواندن آنها بهراحتی میتوان محلههای قدیمی تهران و مناسبات موجود میان ساکنان آن را تصور کرد. «حمام چهلکلید»، «خواب شمیران»، «پارک سنگی»، «خیابان پندآموز»، «روح تئاتر شهر» و «مقبرۀ پرتقالی» از جمله داستانهای این کتاباند که انتشارات شهر آن را منتشر کرده است.
پوکه باز
پوکه باز
نویسنده: کورش اسدی
نشر نیماژ
اطلاعات بیشتر و خرید
کورش اسدی ۱۰ داستان کوتاه را در این مجموعه گردآورده است. داستانهایی که اغلب به مضمون جنگ گره خوردهاند و استیصال مردم جنگ زده را در مواجهه با زندگی نشان میدهند. تمام این داستانها حول محور مرگ اندیشی روایت شدهاند. آدمهایی که در برابر وضعیت نابهسامان زندگی خود، در حالیکه مرگ به سراغشان نمیآید، به رویا پناه میبرند. آنها صدای محیط اطراف و لحظات واقعی را قطع میکنند و با گریختن به درون خود در خیال گذشته یا وهم آینده زندگی میگذرانند. نثر روان نویسندهی این مجموعه که از گفتوگو پرهیز میکند و روایت را بیشتر با مونولوگ شخصیتها پیش میبرد، مجموعهای بسیار خواندنی شکل داده است.
دیگر کتابهای کورش اسدی «باغ ملی» و «گنبد کبود» است. او در سال ۱۳۹۶ با مرگی خودخواسته به زندگیش پایان داد.
چند واقعیت باورنکردنی
چند واقعیت باورنکردنی
نویسنده: امیرحسن چهلتن
انتشارات نگاه
اطلاعات بیشتر و خرید
امیرحسن چهلتن، عضو کانون نویسندگان ایران است. او همواره دغدغهی مسائل تاریخی را داشته و در این کتاب هم به شیوهی خود آن را به چالش میکشد. این مجموعه شامل ۶ داستان کوتاه فارسی است که در ۴ داستان اول با نوع برخورد نویسنده با تاریخ آشنا میشویم. او در روندی بازیگوشانه با خلق یا تغییر واقعیتها و مستندات تاریخی، به جستوجوی روندی متفاوت از تاریخ میپردازد.
در این کتاب با وضعیتی اسرارآمیز مواجه هستیم که ما را وارد پیچ و خمهای ساخته شده و خیالی یا مستند تاریخی میکند.
آدم ها
آدم ها
نویسنده: احمد غلامی
نشر ثالث
اطلاعات بیشتر و خرید
در این کتاب ۶۲ داستان کوتاه فارسی راجع به آدمهایی میخوانیم که بسیار بسیار آشنا و نزدیک به نظر میرسند. هرکسی که این مجموعهی احمد غلامی را بخواند، ممکن است تصور کند آدمهای داستانهایش را دیده یا فکر کند غلامی هر روز جلوی خانهاش نشسته و مردم محله را تماشا کرده و شب زیباترین شکل روایت را از بخش جذاب زندگی آنها روی کاغذ آورده است.
در هر داستان شخصیت به سرعت و با کوتاهترین عبارات معرفی میشود. عنوان اغلب داستانها، نام آدمی است که داستان زندگی او را میخوانیم و بلافاصله در همان ابتدا توصیفهای مختصری راجع به وضعیت ظاهری یا خصوصیات اخلاقیش میبینیم. شخصیتهایی که اغلب با وجه قهرمانانهای از آنها مواجه نیستیم، بلکه به واسطهی ترسها و اضطرابهایشان در کنارشان قرار میگیریم. به علاوه، مکانهایی که اتفاقها در آنجا شکل گرفتهاند نیز بر این همسویی مخاطب با شخصیتها و اتفاقها اثر گذار است.
تعدادی از داستانهای این مجموعه پیشتر در روزنامهی اعتماد چاپ شده بوده است. این کتاب شبیه به آلبوم خاطرات نویسنده است؛ پر از اسامی، تصویرها و موقعیتها که آن را از هرکجا باز کنیم وضعیتی آشنا به خاطرمان میآید.
آنگوشهی دنج سمت چپ
آنگوشهی دنج سمت چپ
نویسنده: مهدی ربّی
نشر چشمه
اطلاعات بیشتر و خرید
این مجموعهی داستانهای کوتاه مهدی ربی در جنوب روایت میشوند. قلم روان نویسنده و حال و هوای جغرافیایی داستانها از نکات مثبت این کتاب هستند. مهدی ربی به دقت به توصیف آدمها، مکانها و اتفاقها پرداخته است. کتاب او در سال ۱۳۸۶ جایزهی ادبی «روزی روزگاری» را دریافت کرد.
عزاداران بیل
عزاداران بیل
نویسنده: غلامحسین ساعدی
انتشارات نگاه
اطلاعات بیشتر و خرید
احتمالا فیلم گاو را دیدهاید. این فیلم از روی یکی از داستانهای این مجموعهی غلامحسین ساعدی ساخته شده است. در این کتاب هشت روایت از اهالی روستایی به نام بیل میخوانیم که در هر داستان گرفتاری و مشکلی برای آنها پیش آمده و راه حل همیشگی آنها برای حل مشکلات، عزاداری است.
فضای سیاه مرگ و جهل و خرافه و فلاکت حاکم بر داستانها، ما را با شکل جدیدی از داستان گویی مواجه میکند که بسیار ساده روایت میشود. میتوانیم منشأ کنشهای شخصیتها را در وضعیت روانی و بستر فرهنگیشان پیدا کنیم. میتوانیم وضعیت حاکم بر روستای بیل و مردمانش را به یک جامعه بسط دهیم و آن را اثری بدون تاریخ انقضا بدانیم. عزاداران بیل تصویری از جامعهای است که ناآشنا به نظر نمیرسد.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
از ندارد تا دارا
از ندارد تا دارا
نویسنده: علیاشرف درویشیان
انتشارات اشاره
اطلاعات بیشتر و خرید
این کتاب ۳۷ داستان کوتاه فارسی از علی اشرف درویشیان است که در آنها روایتهایی را از زندگی مردم غرب کشور میخوانیم. توصیفهای درویشیان و شکل گزارشی داستانهایش، به صورت مستقیم به تأثیر فقر و نادانی بر زندگی و رفتار مردم آن منطقه، به خصوص کودکان میپردازد.
علی اشرف درویشیان سالها در یکی از روستاهای کرمانشاه آموزگار بوده است و تجربیات و مشاهدات حاصل زیستن در کنار مردم آن منطقه، درون داستانهایش حضور دارد.
قصههای بهرنگ
قصههای بهرنگ
نویسنده: صمد بهرنگی
انتشارات نگاه
اطلاعات بیشتر و خرید
«ادبیات کودکان باید پلى باشد بین دنیاى رنگین بىخبرى و در رؤیا و خیالهاى شیرین کودکى و دنیاى تاریک و آگاه غرقه در واقعیتهاى تلخ و دردآور و سرسخت محیط اجتماعى بزرگترها. کودک باید از این پل بگذرد و آگاهانه و مسلح و چراغ به دست به دنیاى تاریک بزرگترها برسد. در این صورت است که بچه مىتواند کمک و یار واقعى پدرش در زندگى باشد و عامل تغییردهندهى مثبتى در اجتماع راکد و هر دم فرو رونده».
صمد بهرنگی در عمر کوتاه خود برای کودکان و نوجوانان نوشت. داستانهای او از نصیحت کردن و مدارا با جهان گذر میکند و نوعی بیپروایی را در مواجهه با واقعیت زندگی به کودکان نشان میدهد. او با شخصیتهای داستانهایش به خوانندگان راهی برای زندگی کردن نشان میدهد که در آن شجاعت و مقابله با ترسها، زورگوها و دلخوشیهای ساده لوحانه، ارزش بسیاری دارد.
خواندن قصههای صمد بهرنگی کودکان را با مسائل بزرگ و مهم زندگی و موقعیتهای اجتماعی آشنا میکند و به آنها انگیزهی مبارزه با ناکامیها و سختیها میدهد.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد میکنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
در ۶ دقیقه بخوانید
کآشوب
کآشوب
نویسنده: نفیسه مرشدزاده
نشر اطراف
اطلاعات بیشتر و خرید
آخرین کتابی که در این پست معرفی میکنیم، اگرچه دقیقا یک مجموعه داستان کوتاه فارسی نیست، اما به علت تجربهی مشابهای که برای خواننده ایجاد میکند، به سراغ آن رفتهایم.
«کآشوب (بیستوسه روایت از روضههایی که زندگی میکنیم)» اولین جلد از یک سهگانۀ مذهبی است که به همتنفیسه مرشدزادهگردآوری شده و روایتهای شخصی و تجربۀ زیستۀ افراد را در نسبت با مجالس روضه بیان میکند. تعدد راویان در این مجموعه سبب شده است تا خواننده بتواند تجربۀ منحصربهفرد مشاهدۀ آنچه امروزه به عنوان عزاداریهای محرم شناخته میشود را از دریچۀ دید افرادی با ویژگیهای سنی، جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و اعتقادی گوناگون به دست آورد.
پاسخ به برخی سوالات متداول
بهترین داستان کوتاه نویسان ایرانی چه کسانی هستند؟
بر خلاف رمان، در زمینه داستان کوتاه در ایرانی نویسندگان بزرگی داریم. از میان آنها میتوان به غلامحسین ساعدی، صمد بهرنگی، مهدی ربی، کورش اسدی و احمد غلامی اشاره کرد.
چگونه میتوانیم از طاقچه کتابی دریافت کنیم؟
برای دریافت کتاب از طاقچه پیشنهاد میکنیم از طریق دکمهی زیر اپلیکیشن طاقچه را نصب کنید و سپس نام کتاب مورد نظرتان را جستجو کنید و آن را دانلود کنید. پس از دانلود، کتاب برای همیشه در کتابخانهی شما قرار میگیرد.
نصب اپلیکیشن طاقچه
504,829 بازدید
برچسب ها
3.7 10 رای
امتیاز مطلب
اشتراک
ورود
10 دیدگاه ها
قدیمی ترین
جدیدترین بیشترین رای
بازخورد داخلی
نمایش همه کامنت ها